“Ik eet omdat het moet”, vertelde een cliënte op mijn spreekuur. “ik heb geen trek, en eten klaarmaken
kost me verschrikkelijk veel moeite, ik ben zo moe”.
Patiënten die COVID-19 hebben gehad komen frequent bij ons in behandeling. Ze ervaren vaak, afhankelijk van de ernst van de besmetting, geur- en smaakverlies. Het eten ruikt anders dan voorheen, er lijkt bijvoorbeeld geen geur aan een warme maaltijd te zitten of afval ruikt minder vies. De smaak is vaak ook veranderd. Fruit smaakt veel zuurder dan voorheen.
5 smaken
Er zijn vijf basissmaken: zoet, zout, zuur, bitter en umami. De tong heeft drie smaakgebieden voor de
belangrijkste smaken, met papillen die aan de voorkant, zijkant en achterkant zitten. Daarmee neem je
alle smaken waar. Het is dus niet zo dat je met puntje van je tong alleen zuur waarneemt en met de
zijkanten alleen zoet. Verder speelt ook de neus een rol in de smaakwaarneming. Als je wat eet,
ontsnappen er geurmoleculen via de keelholte naar de neus. Dit heet retro nasale geur. Het lijkt alsof we
iets waarnemen met onze tong, maar we proeven het eigenlijk in de neus. Als je je neus dichthoud, proef
je veel minder goed.
Verkouden?
Je proeft minder goed, je retro nasale geur is verstoord.
Aan smaken moet je wennen. Hoe vaker je iets eet, hoe lekkerder je het gaat vinden. Dit doet zich met name voor bij kleine kinderen, die moeten wennen aan nieuwe smaken en texturen. Als je gemiddeld 10 keer een aardappel of avocado of zalm aanbiedt, is je kind eraan gewend en lust het ook.
Het is nieuw fenomeen dat bij ouderen na een COVID-besmetting de smaak verstoord is. De zenuwbanen van het smaakzintuig zitten aan weerszijden van de keel en zijn daardoor niet zo kwetsbaar. Het geurzintuig is dat wel, omdat die maar een dunne zenuw kent. Met onze smaakzintuigen nemen we
voedingsstoffen waar: zoet staat gelijk aan suiker en koolhydraten, terwijl umami ons iets vertelt over het eiwitgehalte in voedingsmiddelen.
Wat te doen bij smaakverlies of geen smaak?
- Maak van elke maaltijd een feestje: dien het mooi op en ga ervoor zitten.
- Temperatuurverschillen: combineer koud en warm: bijvoorbeeld koude soep met warme kaas of
lasagne met bovenop koude groenten. - Structuur: zacht en hard: knapperig zoals gebrande nootjes of granola, te combineren met iets
zachts zoals avocado. - Pikant en zuur: pikant kan je meestal proeven of voelen. Zuur is vaak te ervaren, zoals in
gefermenteerde ingrediënten en in citrusvruchten.
Dankzij smaak vinden we eten lekker. Je houdt van chocolade, omdat je zin hebt in suiker en je houdt van vis omdat je je wilt voeden met voeding voor de spieren. Meer tips en adviezen bij smaak-en geurstoornis. De anosmievereniging vind je op de website reuksmaakstoornis.nl.
Hier lees je informatie over de verschillende soorten smaakstoornissen.
Gezond Leven Diëtisten is een diëtist in Den Haag, maar ook een online diëtist. Onze diëtisten genieten ervan om iedereen te helpen de beste versie van zichzelf te worden door gezond te eten en bewust te leven. Of je nou fitter wilt worden, gezond wilt afvallen of hulp wil bij een bepaald ziektebeeld; wij hebben de kennis en expertise in huis. Ga jij de uitdaging aan en geef je ons de kans om jou te helpen? Meld je dan snel aan.
Bekijk ook onze instagram en facebook pagina om op de hoogte te blijven van al onze recepten, tips en nieuwste producten.